ViB: Jose Tojo

Bewust van de Marroncultuur

In de rubriek Vrijwilliger in Beeld vertellen mensen die zich belangeloos inzetten voor de medemens en de samenleving over wat hun drijfveer is. Zij worden ondersteund door de spil in het vrijwilligerswerk in Zuidoost: Venzo. Deze week het verhaal van Jose Tojo die mensen van de Marron cultuur bewust wil maken.

Tojo is geboren in de Surinaamse binnenlanden, midden in de marron cultuur. Hij was tien jaar oud toen hij naar de stad ging en 32 jaar toen hij naar Nederland ging. Al die jaren heeft hij de typische marroncultuur nagestreefd via performing art, liederen en verschillende stijlen. In Nederland wilde hij zich verbeteren via een opleiding op de theaterschool. De zang, dans en percussie die vooral in Suriname afspeelt, wilde Tojo op een ander niveau brengen. Hij heeft veel gereisd, geleerd en onderzocht om de Surinaamse folklore op een andere manier te brengen. Dat doet hij onder andere elke zaterdagmiddag in No Limit met de Stichting Kula Skoro, Surinaams voor school. ‘Mijn hart zit bij de stichting’, zegt Tojo. ‘De bedoeling is om via de school les te geven in de Surinaamse dansstijlen. Daar zijn we met z’n vieren druk mee bezig. Er komen u na een jaar meer dan twintig mensen’, zegt Tojo verheugt.

In Nederland gekomen kwam Tojo bij Theaterschool Nieuw Amsterdam voor een eenjarige opleiding. ‘Ik wilde kijken hoe je de Surinaamse Marroncultuur op een interactieve manier kunt overdragen. Daarna heb ik de Hogeschool voor de Kunsten gedaan.’ Toen hij klaar was, is hij weliswaar in Nederland gebleven, maar de band met Suriname blijft sterk. ‘Ik ga er elk jaar naar toe om in praktijk te brengen wat ik hier heb geleerd. Afgelopen augustus was ik er ook. Toen heb ik een project gedaan Mi mato, letterlijk vertaald Mijn verhaal. Hoe maak je theater gebaseerd op de mato vertelkunst van de marrons.’ In januari gaat Tojo weer.

Tussentijds blijft hij onophoudelijk doordansen in onder andere No Limit waar hij de groep die steeds groter groeit, leert om de Marrondansen onder de knie te krijgen. ‘We begonnen met alleen Surinamers, maar langzamerhand worden steeds meer mensen met verschillende achtergronden getriggerd om mee te doen. Surinaams is een mengelmoes van verschillende culturen. Je moet het meemaken om het leuk te vinden en te respecteren’, zegt Tojo.

‘Als je aan Surinaamse dans denkt, denk je aan billen schudden’, lacht Tojo. Alle dansstijlen hebben een naam en het Afrikaanse element zit er in. ‘Zoals de banamba, waarbij de heupen en billen centraal staan, maar ook de awasa waarbij vrouwen hun schoonheid middels bewegingen uitbeelden en andere dansstijlen komen aan bod. We willen mensen bewust maken van deze leuke dansstijlen.’

Wie mee wil doen, kan elke zaterdag van 13:00 tot 16:00 uur langskomen in No Limit, Geldershoofd 80. ‘Komen kijken is meedoen’, waarschuwt Tojo. Wie definitief mee wil doen, betaalt een tientje per maand. Dat bedrag dekt slechts de huurkosten. Eerst een kijkje nemen op Facebook kan ook: Kula Skoro.

Foto: Jose Tojo tijdens zijn sessie op zaterdagmiddag in No Limit (fotograaf: Hans Mooren).